شرایط عمومی پیمان
الف) پيمانكار از روز تحويل كارگاه تا روز تحويل موقت عمليات موضوع پيمان ، مسئول حفظ و نگه داري كار هاي انجام شده ، مصالح ، ماشين آلات و ابزار ، زمينه ها راه ها ، تاسيسات و بناهايي مي باشد كه زير نظر و مراقبت او قرار دارد ، و به همين منظور ، اقدامات لازم را براي نگه داري و حفاظت آنها در داخل كارگاه در مقابل عوامل جوي و طغيان آب رودخانه ها و سرقت و حريق و مانند اينها به عمل مي آورد .
ب) پيمانكار در چارچوب مقررات و دستورالعمل هاي حفاظت فني و بهداشت كار ، مسئول خسارت هاي وارد شده به شخص ثالث در محوطه كارگاه است و در هر حال ، كارفرما در اين مورد هيچ نوع مسئوليتي بر عهده ندارد . كارفرما و مهندس مشاور مي توانند در صورت مشاهده عدم رعايت دستورالعمل هاي حفاظت فني و بهداشت كار ، دستور توقف بخشي از كار را كه داراي ايمني لازم نيست تا برقراري ايمني طبق دستورالعمل اي ياد شده صادر نمايد . در اين حالت ، پيمانكار حق مطالبه خسارت در اثر دستور توقف كار را ندارد .
پيمانكار متعهد است كه تدابير لازم را براي جلوگيري از وارد شدن خسارت و آسيب به املاك مجاور اتخاذ نمايد ، و اگر در اثر سهل انگاري او خسارتي به املاك و تاسيسات مجاور يا محصول آنها وارد آيد ، پيمانكار مسئول جبران آن مي باشد .
ج) پيمانكار مكلف است كه پيش از شروع كار ، تمام يا آن قسمت از كار هاي موضوع پيمان را كه در اسناد و مدارك پيمان تعيين شده است ، در مقابل مواردي از حوادث مذكور در اسناد ياد شده به نفع كارفرما نزد موسسه اي كه مورد قبول كارفرما باشد ، بيمه نموده و بيمه نامه ها را به كارفرما تسليم كند . بيمه نامه ها بايد تا تاريخ تحويل موقت اعتبار داشته باشد ، تا زماني كه تحويل موقت انجام نشده است ، پيمانكار مكلف است كه بيمه نامه ها را تمديد كند . كارفرما هزينه هاي مربوط به بيمه به شرح پيشگفته را در مقابل ارائه اسناد صادر شده از سوي بيمه گر ، عيناً به بيمه گر پرداخت مي كند .
آن قسمت از هزينه بيمه كه مربوط به مدت تاخير غير مجاز پيمانكار باشد ، به حساب بدهي پيمانكار منظور مي شود .
در صورت بروز حادثه اي كه باعث از بين رفتن تمام يا قسمتي از كار هاي انجام شده و مصالح و تجهيزات پايكار شود ، پيمانكار موظف است كه اولاً : مراتب را فوراً به كارفرما و مهندس مشاور و طبق مقررات بيمه به بيمه گر اطلاع دهد و ثانياً طبق دستور كارفرما يا مهندس مشاور ، كارها را به حالت اوليه بازگرداند . برنامه زماني كار هاي پيش گفته توسط پيمانكار تهيه مي گردد و پس از تائيد مهندس مشاور و كارفرما به اجرا در مي آيد . كارفرما خسارت هاي وارد شده بر آنچه را كه بيمه شده است از بيمه گر وصل مي نمايد و مبلغ وصل شده از بيمه گر را براي تجديد عمليات به تناسب پيشرفت كار و طبق هزينه تمام شده ، اعم از هزينه مستقيم يا غير مستقيم ( بالاسري ) ، با تائيد مهندس مشاور به تدريج تا اعاده ي كار به حالت اوليه به پيمانكار پرداخت مي كند . كارفرما بايد موضوع پيمان كار را به نحوي بيمه كند كه در صورت بروز حادثه ، خسارت دريافتي از بيمه گر براي اعاده كارها به حالت اوليه كافي باشد ، در صورتي كه تكليف بيمه كار در اسناد و مدارك پيمان تعيين نشده باشد ، پيش از شروع كار ، پيمانكار چگونگي بيمه كار را از كارفرما استعلام مي نمايد و كارفرما در مدت 10 روز كارها و حوادث مشمول بيمه را تعيين و به پيمانكار ابلاغ مي نمايد تا پيمانكار طبق مفاد اين بند ، در مورد بيمه كار اقدام نمايد .
اگر كارفرما عمليات موضوع پيمان را بيمه نكند ، در صورت وقوع حادثه ، جبران خسارت هاي وارده شده به عهده او مي باشد .
د) پيمانكار مكلف است كه تمام ساختمانها و تاسيسات موقت ، ماشين آلات و ابزار و وسايل كارگاه را ، كه متعلق به اوست و يا در اختيار اوست و براي انجام عمليات موضوع پيمان به كار گرفته ، به هزينه خود بيمه كند و رونوشت بيمه ها را به كارفرما تسليم نمايد . ماشين آلات و ابزاري كه كارفرما در اختيار پيمانكار قرار مي دهد ، كارفرما بيمه مي كند .
ه) پيمانكار موظف است كه روشنايي قسمتهايي از داخل كارگاه را كه بايد روشن باشد تامين كند و همچنين تمام علائم راهنمايي و خطر و وسايل حفاظتي ، و در صورت لزوم ، حصاركشي را فراهم نمايد و تعداد كافي نگهبان و مراقب در هر جا كه لازم باشد ، بگمارد .
و) پيمانكار متعهد است كه عمليات اجرايي خود را طوري انجام دهد كه راه عبور مناسبي در پياده رو و سواره رو براي عبور و مرور رهگذران و وسائط نقليه همواره باز بماند و مصالح خود را در محل هايي انبار كند كه موجب ناراحتي يا زحمت ساكنان اطراف ، يا رهگذران نشود . استفاده از ماشين آلات و ابزار در ساعات عادي كار ، و در نتيجه ، صداي آنها و همچنين استفاده از راه هاي معين به منظور انجام عمليات ، مزاحمت تلقي نمي شود .
در مواردي كه اجراي كار ايجاب كند كه قسمتي از سواره رو و يا پياده رو براي مدت موقت و با اطلاع مهندس مشاور يا مهندس ناظر به كلي مسدود شود ، پيمانكار با كسب مجوز لازم از مقامات محلي ، عبور و مرور را با راه هاي انحرافي كه مسير آنها بايد به تائيد مهندس مشاور برسد تامين كند . كارفرما نيز مساعدت لازم را براي تحصيل مجوز هاي مورد نياز به عمل مي آورد .
اگر ترتيب احتساب و پرداخت هزينه ايجاد و نگه داري راه هاي انحرافي در اسناد و مدارك پيمان معين نشده باشد اين هزينه ها به عهده پيمانكار است . همچنين پيمانكار متعهد است كه در حمل مصالح و ماشين آلات و عبور آنها از راهها ، پلها و تونلها ، رعايت قوانين ، مقررات و استانداردها را بكند و اگر عبور ماشين يا مصالحي ترتيب خاصي را ايجاد كند ، با نظر كارفرما يا مهندس مشاور اقدام نمايد . هر گاه پيمانكار بر خلاف مفاد اين بند ، رفتار نمايد مسئول جبران خسارت هاي وارد شده مي باشد .
ز) پيمانكار متعهد است كه انتظامات كارگاه را تامين نمايد و از ورود اشخاص غير مجاز و كساني كه باعث اختلال نظم كارگاه مي شود خود يا توسط مقامات انتظامي جلوگيري كند .
ح) هرگاه پيمانكار در اجراي تمام يا قسمتي از موارد درج شده در اين ماده سهل انگاري يا كوتاهي كند و از انجام تعهداتي كه طبق آن به عهده گرفته است خودداري نمايد ، كارفرما حق دارد آن تعهدات را به جاي پيمانكار انجام دهد و هزينه هاي انجام شده و خسارت وارده را به اضافه 15 درصد به حساب بدهي پيمانكار منظور كرده و از مطالبات وي كسر نمايد . در اين صورت ، هر گونه ادعاي پيمانكار نسبت به اين قبيل پرداخت ها و همچنين نسبت به تشخيص كارفرما ، خواه از نظر اساس تخلف و خواه از نظر مبلغ پرداختي ، بي اثر مي باشد.
پرسش و پاسخ سازمان برنامه و بودجه:
012101- مرداد ماه سال 1381 محل یک پروژه خط انتقال آب در معرض سیل قرار گرفته که این امر موجب بروز خساراتی به پروژه گردید. نظر به اینکه پروژه از طرف شـرکت بیمـه ایـران بیمـه تمام خطر مهندسی شده بـود، مراتـب بـه مـدیریت شـرکت بیمـه ایـران اطـلاع داده شـد. متعاقـب آن کارشناسان شرکت مذکور از محل پروژه بازدید نمـوده و مطـابق شـروط پیوسـت قـرارداد، میـزان مبلـغ خسارات قابل پرداخت توسط شرکت بیمه ایران را اعلام و تأیید نمودند .
همزمان با انجام موارد فوق الذکر، دستور ترمیم مسیرهاي تخریب شده خطوط لوله به پیمانکار پروژه داده شد. عملیات ترمیم مسیرهاي تخریب شده شامل لجن برداري از روي خطوط، برداشت خاك سرند شـده زیر، اطراف و روي لوله، در آوردن لوله از داخل ترانشه و لوله گذاري مجدد بوده است. عملیات ترمیم بطور کامل توسط پیمانکار انجام گرفت و هزینه هاي مربوطه توسط مشاور پروژه برآورد و اعلام گردیده اسـت .
مبلغ هزینه هاي انجام شده توسط پیمانکار بیشتر از مبالغ قابل دریافت از شرکت بیمه ایران است. لـذا بـاتوجه به ردیف 2 بند “ب” ماده 43 شرایط عمومی پیمان مبنی بر این که “چنانچه خسـارات دریـافتی از شرکت بیمه ایران براي جبران خسارتها کافی نباشـد، جبـران خسـارت بـه عهـده کارفرمـا مـیباشـد. ”
مابه التفاوت خسارت یاد شده با توجه به مورد ذکر شده در زیر، چگونه به پیمانکار پرداخت می گردد؟
آیا میتوان عملیات ترمیم خطوط لوله تا برگرداندن کار به حالت اولیه را مطابق ردیفهاي فهرست بهاي منضم به قرارداد و پس از کسر خسارت دریافتی از شرکت بیمه در صورت وضعیتهاي کارکرد و در قالب بند (الف-1) ماده 29شرایط عمومی پیمان (25 درصد) به پیمانکار پرداخت نمود و یا این که مابه التفاوت یاد شده باید در قالب صورتجلسات جداگانهاي به پیمانکار پرداخت گردد؟
- 012101– پاسخ) در قراردادهاي تابع ضوابط طرحهاي عمرانی که براساس شرایط عمومی جدید منعقد شده و کارهاي موضوع پیمان دراجراي بند “ج” ماده 21 بیمه (تمام خطر مهندسی) می باشد.
- چنانچه به موجب حوادث قهري(نظیر سیل) خسارتی به کار وارد شود که میزان خسارت دریافتی از محل بیمه مـوضوع بند “ج” مـاده 21 براي جبران آن کـافی نباشد طبق بند(2- ب) ماده 43 کـارفرما عهده دار جبران خـسارت مزبور خواهد بود، بدیهی است در خصوص جبران خسارت مزبور نیز کارفرمـا بـه تناسب پیشرفت کار و مطابق با هزینه (واقعی) تمام شده اعم از هزینـه هـاي مسـتقیم یـا غیـر مسـتقیم(بالاسري) پرداختهاي لازم را از محل اعتبـار طـرح و از طریـق صورتحسـاب (خـارج از صورت وضـعیت هاي موقـت کارکرد پروژه) به عمل خواهد آورد.