ماده۱ـ در این آییننامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
۱ـ نظام: نظام فنی و اجرایی یکپارچه شامل مجموعه ای از عوامل، اصول، برنامه ها و فرآیندها و اسناد (مقررات، ضوابط و دستورالعمل ها) مربوط به مدیریت، پیدایش، پدیدآوری و بهره برداری طرح های سرمایه گذاری و پروژه های ساخت وساز.
۲ـ سازمان: سازمان برنامه و بودجه کشور به عنوان متولی نظام فنی و اجرایی یکپارچه کشور.
۳ـ سند: سند نظام فنی و اجرایی یکپارچه کشور.
۴ـ طرح و پروژه سرمایه گذاری: طرح ها و پروژه هایی که در راستای ایجاد، گسترش، بهسازی و مرمت و بهره برداری از زیرساخت های مورد نیاز توسعه کشور و یا پروژه های ساخت وساز، توسط دستگاه های اجرایی و یا با مشارکت بخش خصوصی در کشور اجرا می گردند.
۵ ـ دستگاه مرکزی: واحد مرکزی دستگاه های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت
خدمات کشوری ـ مصوب ۱۳۸۶ ـ مشمول این آیین نامه که به تشخیص سازمان و طبق مقررات، وظیفه راهبری واحدهای تابع را بر عهده دارد.
۶ ـ مشارکت عمومی و خصوصی: همکاری و قرارداد بین بخش خصوصی و عمومی بر اساس تخصص ها و میزان سرمایه گذاری هر یک از طرفین، به طوری که بتواند با تأمین الزامات توسعه ای و طبق اسناد بالادستی اهداف طرحها و پروژههای سرمایهگذاری را با پیش بینی مناسب خطرپذیری (ریسک) ها، تضامین و منابع به بهترین وجه برآورده کند.
۷ـ سند بالاسری: تفاهمنامهای شامل فهرست اسناد، برنامهها و اقدامات اختصاصی اولویتبندی شده و نیز بودجه مورد نیاز انجام آنها که در چهارچوب نظام فنی و اجرایی توسط دستگاه مرکزی تهیه و به سازمان ارایه میشود.این تفاهمنامه پس از تصویب و ابلاغ سازمان، قابل اجرا میباشد.
۸ ـ روش اجرایی مناسب: روش بهینه انجام کارها و نحوه سازمان دهی و ترکیب حوزه های خدمات موردنیاز در دوره عمر پروژه که با مشخص کردن دامنه کاری، ارتباطات قراردادی، محدوده تعهدات، مسئولیت ها و نقش های عوامل ذینفع، تامین منابع مالی، در مراحل پیدایش، پدیدآوری و بهره برداری پروژه های سرمایه گذاری و ساخت و ساز انتخاب می شود.
۹ـ روش تدارک پروژه: مطالعاتی که از طریق آن بهترین راه های دستیابی به اهداف پروژه و کسب بیشترین ارزش در برابر میزان سرمایه گذاری، با در نظر گرفتن محدودیتها و خطرپذیری (ریسک)ها شناسایی میشود و پس از طی مراحل ارزیابی و مقایسه گزینه ها، تصمیم در مورد روش تأمین مالی و روش اجرایی مناسب گرفته میشود.
۱۰ـ پدیدآوری: شامل مراحل مطالعات توجیهی، مطالعات تعیین روش تدارک پروژه، طراحی پایه، طراحی تفصیلی و اجرای پروژه است.
۱۱ـ تجاری سازی: فرایندی که از تمام ظرفیت های ممکن طرح و پروژه استفاده می کند تا منافع مالی بیشتری در جهت توجیهپذیری برای سرمایه گذاری آن ایجاد کند.
ماده۲ـ نظام فنی و اجرایی با هدف افزایش کارآمدی و اثربخشی طرح ها و پروژه های سرمایه گذاری و ساخت و ساز، از طریق موارد زیر محقق میشود:
۱ـ ارتقای نظام فنی و اجرایی موجود به نظام.
۲ـ تعیین نقش ها و وظایف نهادهای دست اندرکار در نظام فنی و اجرایی.
۳ـ همسان سازی ضوابط مشابه، هماهنگ سازی، آسان سازی و شفاف سازی مقررات و دستورالعمل ها در حوزه های فنی مهندسی، مالی و قراردادی.
۴ـ اطلاع رسانی مناسب و رعایت اصل شفافیت و پاسخگو کردن عوامل نظام.
۵ ـ ایجاد بستر مشارکت ذینفعان و عوامل نظام فنی و اجرایی.
۶ ـ شاخص دار کردن فرایندها و خروجی ها و ارایه بازخورد به ذی نفعان مختلف.
۷ ـ پیش بینی اقدامات و سازوکارهای تأمین و تضمین منابع مالی طرح ها و پروژه های مذکور.
۸ ـ پیش بینی اقدامات لازم برای گسترش استفاده از روش های مختلف مشارکت عمومی ـ خصوصی.
۹ـ ارزشیابی طرحها و پروژهها، ضوابط و معیارهای فنی به لحاظ اثربخشی و بهره وری آنها در عمر طرح و پروژه.
۱۰ـ مدیریت هزینه و بهینهسازی اقتصادی طرحها و بهبود نسبت کارکرد به هزینه از طریق اعمال برنامهریزی و مدیریت ارزش و با توجه به هزینه دوران عمر طرحها و بویژه هزینههای نگهداری.
۱۱ـ ارتقای کیفیت ساخت از طریق افزایش توجه به عوامل محیط زیستی و مصرف انرژی و آب.
ماده۳ـ دامنه کاربرد نظام، طرح ها و پروژه های تملک دارایی های سرمایه ای و طرح ها و پروژه های سرمایه گذاری و ساخت و ساز دستگاه های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و شامل همه مراحل دوره یک طرح یا پروژه از دوره پیدایش تا برچیدن میباشد که بخشی یا تمام منابع مالی آن از وجوه عمومی موضوع ماده (۱۳) قانون محاسبات عمومی کشور، تأمین می شود.
ماده۴ـ سند در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط، توسط سازمان تهیه شده و دستگاه های اجرایی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی مشمول این آیین نامه، موظف به رعایت آن می باشند.این سند با تعیین اهداف کمی و کیفی مشخص و برای دورههای زمانی محدود و مشخص، برای موضوعات زیر توسط سازمان تهیه و ابلاغ میشود:
۱ـ نظام پیدایش و پدیدآوری و بهرهبرداری طرحها و پروژهها.
۲ـ نظام اسناد مالی و قراردادی.
۳ـ نظام ضوابط و معیارهای فنی.
۴ـ نظام حل اختلاف قراردادی و داوری.
۵ ـ نظام مستندسازی و ساماندهی آمار و اطلاعات.
۶ ـ نظام ارزیابی، اولویتبندی و پایش طرحها و پروژهها.
۷ـ نظام احراز ویژگی، صلاحیت و سلب صلاحیت عوامل نظام فنی و اجرایی اعم از کارفرمایان، پیمانکاران، مشاوران و سرمایهگذاران، تولیدکنندگان و سازندگان حوزه نظام فنی و اجرایی.
۸ ـ نظام ارجاع کار به عوامل.
تبصره۱ـ اسنادی که در قالب سند بالاسری توسط و با مسئولیت دستگاه مرکزی تهیه و یا تهیه و ابلاغ می شوند، الزاماً از طریق سامانه مدیریت اسناد سازمان انتشار یافته و قابلیت اجرا پیدا می کنند.
تبصره۲ـ نقش و مسئولیت هریک از عوامل نظام فنی و اجرایی و نحوه پاسخگویی آنها در نظامهای یادشده توسط سازمان در سند مشخص خواهد شد.همچنین دستورالعمل های مرتبط با نظامها نیز با همکاری ذینفعان مرتبط مانند دستگاههای اجرایی و تشکلهای صنفی توسط سازمان تهیه و ابلاغ خواهد شد.
ماده۵ ـ دستگاه اجرایی موظف است مطالعات تعیین روش تدارک پروژه را تا مرحله طراحی پایه انجام داده و پس از طی مراحل ارزیابی و مقایسه گزینه ها، تصمیم در مورد روش تأمین مالی و روش اجرایی مناسب را، در چهارچوب ضوابط و مقررات اتخاذ نماید.
تبصره ـ دستگاه اجرایی باید با شناسایی و اولویت بندی طرح و پروژه های قابل تجاریسازی خود، با همکاری سرمایه گذاران و یا شرکت های تأمین سرمایه، بازده سرمایه گذاری طرح و پروژه را افزایش دهد و از این طریق امکان تأمین منابع مالی و جذب سرمایه گذار را تسهیل کند.
ماده۶ ـ بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران از طریق شورای عالی بیمه، زمینههای قانونی لازم برای عرضه پوششهای بیمهای مسئولیت موردنیاز حوزه ساخت و ساز را از طریق مؤسسات بیمه بازرگانی فراهم مینماید.
ماده۷ـ سازمان با همکاری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت امور اقتصاد و دارایی، اقدام های زیر را در راستای تسهیل در تأمین مالی طرح ها و پروژه ها انجام میدهد:
۱ـ شناسایی موانع تأمین مالی در طرح ها و پروژه ها و رفع موانع از طریق پیشنهاد لوایح و آیین نامه های مناسب.
۲ـ ترویج الگوها و روش های تأمین مالی جدید و به روز، متناسب با شرایط متفاوت طرح ها و پروژه ها.
۳ـ تدوین چهارچوب گزارش های تأمین مالی طرح ها و پروژه ها.
۴ـ تعیین چهارچوب های اعتبارسنجی سرمایه گذاران و سرمایهپذیران.
۵ ـ تهیه، تنظیم و ابلاغ اسناد و برنامه های مرتبط با نظام، متناسب با روش های مختلف تأمین مالی طرح ها و پروژه ها.
ماده۸ ـ به منظور کاهش رابطه تأمین منابع مالی و اجرای طرح های تملک دارایی های سرمایه ای متوسط و بزرگ با نوسانات بودجه سالانه ، دستگاه های اجرایی مکلفند با رعایت قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی و در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط از جمله مواد (۲) و (۵۶) قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۱) و ماده (۶۲) قانون محاسبات عمومی کشور، به صورت تدریجی نسبت به گشایش اعتبارات اسنادی ریالی و ارزی برای این گونه طرح ها نزد بانک های داخلی و خارجی اقدام نمایند. تضامین مالی مورد نیاز طبق مقررات مربوط توسط سازمان پیش بینی و ارایه خواهد شد.
تبصره ـ تعریف طرحهای متوسط و بزرگ در سند بالاسری توسط دستگاه مرکزی تهیه و پس از تأیید سازمان ابلاغ میشود.
ماده ۹ـ جهت استقرار و پیشبرد مشارکت عمومی و خصوصی در سطح کشور،
سازمان با همکاری نهادهای ذی ربط اقدام های زیر را انجام میدهد:
۱ـ شناسایی موانع مشارکت عمومی و خصوصی و رفع موانع از طریق پیشنهاد لوایح و آیین نامه های مناسب و یا ابلاغ دستورالعمل های لازم.
۲ـ تدوین برنامه کلان و بخشی توسعه مشارکت با همکاری دستگاه مرکزی.
۳ـ حصول اطمینان از انضباط مالی مشارکت عمومی و خصوصی و رعایت تناسب تعهدات هر دستگاه اجرایی با بودجه آن.
۴ـ پیش بینی تضامین و وثیقههای کافی و تدابیر بودجه ای لازم برای تأمین مالی و جذب سرمایهگذاری از طریق بخش خصوصی، شبکه بانکی و بازار سرمایه در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط.
۵ ـ تهیه و ابلاغ اسناد تنظیم کننده، برنامه ها و دستورالعمل های لازم شامل انواع قراردادهای همسان، روش های قیمت گذاری، احراز صلاحیت عوامل و الگوهای نظارتی مناسب.
ماده ۱۰ـ سازمان نظارت بر حسن اجرا و تبیین مفاد این آیین نامه را به عهده دارد.
ماده۱۱ـ نظام فنی و اجرایی کشور موضوع تصویبنامه شماره ۴۲۳۳۹/ت۳۳۴۹۷هـ مورخ ۱۳۸۵/۴/۲۰ و اصلاح بعدی آن موضوع تصویبنامه شماره ۷۳۷۲۰/ت۴۵۴۳۲هـ مورخ ۱۳۹۰/۴/۷ در مواردی که با تشخیص سازمان با مفاد این آییننامه مغایرتی نداشته باشد، معتبر و لازمالاجرا است.
منو